UĞUR CANBOLAT
AHLÂK-I HASENE erleri, doğruları her defasında yepyeni bir ruhla icra edenlerin arasından çıkarlar. Onlar ne geçmişin yorgunluklarına yaslanırlar ne de henüz gelmemiş olanın kaygısını beyhude yere çekerler. Güzel ahlak yolcuları her dem yeniden doğarak iman tazeleyip hayata anlam katmaya devam ederler. Onlar için tekrar, tekrar değildir.
Her yeni gün hatta her nefes yeniden iman etmek yüksek erdem yolcuları için tekrar değildir. Zira verilen ömrün her saniyesi yeni bir lütuftur. Taze bir ihsandır. Şükrü icap ettirir. Dün yapılan şükür düne aittir. Bugün ifa edilecek şükür de bu sebeple tekrar değildir. Şimdinin mükellefiyetidir.
Zamanın dinamik bir eri şeklinde tüm dikkatini ve rikkatini ortaya koyarak yaşamak güzel ahlak yolcuları için bir Sünnet-i Peygamberidir. Zira muhatap oldukları örnek uygulama budur. Yüksek erdem yolcuları Efendimizin her dem şükür ve kulluk üzere oluşunun sırrını çözdüklerinden bu anlayıştan bir milim bile geri düşmek istemezler.
İbadetlerden usanç getirmemelerinin altındaki temel anlayış budur. Onlar için tekrar gibi görünen hiçbir eylem esasen tekrar değildir. Doğruları yeniden ikame etmektir. Doğrularla kendini bir kere daha ikame etmektir aynı zamanda. Elde edilen bu iman hassasiyeti kalbi canlı tutar. İnşa süreci kesintiye uğramaz. Sürekli yeni bir bilinçle yaşanır hayatın her anı. Yerinde durmak yoktur. Yenilenmek esastır. Bu sebeple “Biz muamelat yani ibadet kısmını tamamladık, düşünsel olarak kulluğumuzu ifa ediyoruz” gibi yanılgılardan uzaktırlar.
Dün yemek yemiştik bugün bir daha yemek tekrara girer o sebeple yemeyelim veya dün uyumuştuk bugün yeniden uyumak dünü tekrarlamak olur bu nedenle artık uyumayacağız denilemeyeceği gibi ahlak ve kulluğun icrasında da yaşamın gerçekleriyle bağdaşmayan bu nevi tutarsızlıklara prim vermezler.
Bu şuur hâli tekrarların çarkına sürüklemez onları. Eğer bu vartaya düşerlerse ibadetleri rutin eylemler olarak kabul etmek mecburiyetinde kalırlar ki, bu ibadetin âdete dönüşmesi demektir.
Güzel ahlak yolcuları vahyin diriltici nefesiyle her an nefeslendikleri için sürekli bilinçleri artar. Kulluk sırrında derinleşirler. Tefekkürlerinin ihatası genişler. Anlayışları gelişir. Yeni idraklere erişirler.
Bu seviyeye ulaşabilmek için tekrarları tekrar olarak görmezler.
Her nefes yeniden inşa olurlar. Her vaktin gereğini o vakitte yaparlar.
Ve tüm ibadetlerini bu tazelenmiş anlayışla ifa ettiklerinden heyecanları süreklidir. Dikkatleri daimidir. Zihinleri berraktır.
Her gün Kur’an-ı Kerim’in önüne bu incelikli anlayışla oturduklarından âyetler onlara konuşur. Her gün Fahr-i Kâinat Efendimizin mübarek örnekliğinde yeni sırlar, yeni lezzetler bulurlar.
Şöyle bir ayrımı da asla unutmazlar, yabana atmazlar.
Doğruları yeni bir oluş anlayışıyla tekrar ederler ama aynı şeyi asla yanlışlar için yapmazlar. Gafletle düştükleri hataları sürdürmezler. Derhal ellerini çeker, eteklerini toplarlar.
Doğruların tekrarı insana yenilik iksiri taşırken hata ve kusurların tekrar edilmesi çürütür. Kişinin içini boşaltır. Boş kalaslar haline çevirir.
Kinlenmişlerse tekrar etmezler. Kıskanmışlarsa tekrar etmezler. Fitne çıkarmış, evlerin araka kapısından yanaşarak dostlarını tecessüse tabi tutmuşlarsa tekrar etmezler. Yaptıkları şey tövbelerini yenilemek olur. Kalplerinin arındıklarına ve bu heveslerinin söndüğüne kanaat getirene kapar bu pişmanlığı sürdürür nedametlerini sahih hâle getirirler.
Ey hakikat yolunun tekrarı tekrar saymayan yenilenmeye kalbini açan yolcusu!
Sen de güzel ahlak yolcuları gibi her dem taze olmak istiyor ve baharının solmasını arzu etmiyorsan bu ilkelere dikkat etmelisin. Bilincini taze tutmak için sürekli yeniden iman etmelisin. Ruhen çürümemenin yolunun bu olduğunu aklından çıkarmamalısın. Doğruların tekrarının kendini yeniden farklı bir bilinçle inşa etmek olduğunu unutmamalısın. Yanlışta ısrarın ise tersine çamura giderek daha fazla batıp paçayı kaptırmak olduğunu bilmelisin. Çürümeyi kendine layık görmemelisin. Şuurla yapılan düzenli tekrarların sana derinleşmenin, incelmenin kapısını araladığını fark etmelisin.
İlahi bilgi eskimez. Pörsümez, çürümez. Kur’an her an tazedir. Tekrarı tekrar saymayıp her an yeniden üzerinde tefekkür etmelisin ki, taze kalasın.
26.09.2025