UĞUR CANBOLAT
GEÇTİĞİMİZ günlerde yazmıştım.
Hafızın kızı Hüsnühâl Ninenin yolculuk öncesi bir nasihati olmuştu. Elbette ergen aklıyla tam olarak algılayamamış daha sonra da tamamen hatırımdan çıkmıştı.
İlk bakışta ters bir yaklaşım gibi görülebilir ama mesele üzerinde biraz düşünüldüğünde hiç öyle olmadığı anlaşılacaktır. Bunu okuma yazması olmayan bir köylü ninenin söylemiş olması da ayrıca üzerinde durulması gereken bir husus tabi.
…
PAHALI olmak demek çok emek verilmesi anlamına geliyor.
Özveri gerektiriyor.
Sabır ve sebatın at başı gitmesi ise kaçınılamaz bir durum.
Zaman hususu da işin içine giriyor ki, bunun da çözümlenmesi zaruri.
…
FAKİR olmak pahalıdır, evet.
Yokluklarla usulü dairesinde mücadele edilmelidir.
Sınırlar aşılmamalı, hadlere riayet edilmelidir.
Helal haram çizgisi özenle korunmalı ve sürdürülebilir bir çizgide daima aktif tutulmalıdır.
…
FAKİR olmayı bir gurur meselesi yapamazsınız örneğin. Fakir olmak onursuzluk değildir çünkü. Şahsiyet meselesi hâline getirilemez o sebeple.
Ancak zengin olanlar size kibirli davranabilirler. Üstten bakabilirler. Yaklaşımları rencide edici olabilir. Yeteneksiz olarak addedilebilirsiniz. Oysa bir teste tabi tutulsanız daha üstün becerilere sahip olduğunuz bile açığa çıkabilir.
Ancak…
Tüm bunlara rağmen kendi sınırlarınızı taşmadan, muhatabınızı da örselemeden ilişkiyi sürdürebilmelisiniz.
Ve bu çok pahalıdır…
…
KİBİR sadece varsıl insanlara mahsus değildir.
Fukaralarda da kibre sıklıkla rastlanır.
Sahip olamadıkları hususlarda muhatabını varlıkları sebebiyle küçümseyebilirler.
“Şunlara bunlara sahip ama adam karaktersiz” gibi cümleler işitebilirsiniz. “Babasının malı olmasaydı bu herif beş para etmezdi” gibi yaklaşımlara tanık olabilirsiniz. “Bizi okutan olsaydı biz de makam mansıp sahibi olurduk” şeklinde yorumlara şahitlik etmiş olabilirsiniz. “Kocası olması şunun ne mahareti var” gibi aşağılamaları görmüş olabilirsiniz.
İşte tüm bunlar fakirin kibri cümlesine dahil olabilecek yanlış fikirler, sakat yorumlardır.
Ve bunlara direnmek çok pahalıdır.
…
FAKİRLİK sadece mal yönünden değildir ki ayrıca…
İlim yönünden fakir olanlar muhatabını bastırmak için bir asla dayanmayan malumatlarını ortalığa boca edebilir. Ezikliğini bu şekilde bastırmayı tercih edebilir.
Kişinin bilgi noksanlığını kabul edebilecek bir noktada durması, nefsini susturabilmesi hiç ucuz değildir. Kolay değildir. Pahalıdır.
…
BAŞKALARININ her yıl tatil yaptıklarını görürsün. Her sene otomobillerini değiştirdiklerini gözlersin. Çocuklarını daha iyi şartlarda ve daha yüksek ücretli prestijli okullarda okuttuklarına tanıklık edersin. Senin evlatların da bunları görür. Heves eder. Muhatapların şımarık çocukları tarafından incitici sözlerle kınanabilirler. Hepsini içten içe derinden derine yaşarsın.
Canın yanar, yüreğin kanar, ciğerin parçalanır.
Ve bunlara kulluk çizgisini bozmadan yaklaşmak pahalıdır.
…
SABIR pahalıdır.
Tahammül pahalıdır.
Konfor alanları oluşturmadan hayatın içinde alın teri ile aktif olmak pahalıdır.
Rızkına razı olup hileye hurdaya yönelmemek, avanta düşkünü olmamak, işini saman altından her türlü şeytani uyanıkla yürütmemek, rüşvet çarkına yakalanmamak, kısacası harama gönül akıtıp el uzatmamak pahalıdır.
Kibre düşmeden mütevazı olmak pahalıdır.
Gösterişe yüz vermeden sadelik üzere yaşamak pahalıdır.
“Başkalarında olan neden bende yok” teşvişine düşmeden emeğinle yaşamak pahalıdır.
Teknolojiye esir olmamak pahalıdır.
Eşyalardan şeref dilenmemek pahalıdır.
Dini, sosyal ve idari konumlarından itibar devşirmemek pahalıdır.
Hasede fesada düşmemek, kıskançlık belasına yakalanmamak, kişisel hırsların esiri olmamak pahalıdır.
Sürekli ilim talebesi olmak ve sadece bildiğini konuşmaya razı olmak pahalıdır.
Bir soru karşısında aşina olmadığın bir mevzuda söz söylemekten geri durma inceliği pahalıdır.
Kendini bozmayıp sağlam kalmak pahalıdır.
Şerefle yaşayarak izzetini muhafaza etmek pahalıdır.
Yokluktan utanmamak, varlıkla övünmemek pahalıdır.
Kaba çoklukların içerisinde onurlu yalnızlık pahalıdır.
Mevzu uzun, çetrefilli. Yani Hafızın kızı hayatın tümünü içeresine alabilecek bir cümle kurmuştu. Ben bu kadarıyla yetiniyor tefsirini sizlere bırakıyorum.
Ya Selam!
06.10.2025