UĞUR CANBOLAT
GÜZEL ahlâkın en önemli ipuçlarından birisi problem çözme yöntemimizdir.
Meseleyi nasıl ihata edip kuşattığımız olmak üzere konuyu değerlendirirken âdil davranıp tüm unsurlarını bir araya getirmeyi esas yaklaşım olarak benimsemiş kişi ahlak-ı hasene konusunda duyarlı olan kişidir.
Ahlaklı olmak muhit olmayı gerektirir.
Varlığı tümüyle kuşatmak insana verilmiş yeteneklerden birisidir ve bu özellik genellikle sorun çözme konusundaki yaklaşımımızda açığa çıkar.
Aceleci olmamak yine bu temel anlayışın bir ürünüdür.
Taraf tutmamak aynı şekilde.
Tek gözünü kapalı tutmak görmek istemediğin şeylerin olduğuna delil sayılacağından iki gözünle beraber akıl ve gönül gözünü de devreye sokmak bir sorunu çözen insanın ahlaki duruşunun simgeleşmiş bir hâlidir.
Yarara dayalı nefsani tarafgirlikten uzak kalabilmek zor olsa da bir o kadar kıymetlidir.
İlim ve irfan süzgeçlerini kullanmak yine asla görmezlikten gelinemez.
Maddi tüm unsurlar eksiksiz olarak bir araya getirilip teşrih masasına yatırıldıktan sonra tam bir tarafsızlık gösterilebilmelidir.
Mesele ırsî ve duygusal yakınlık kurularak vuzuha kavuşturulmaya çalışılıyorsa eğer erdemlilik yolundan sapıldığı bilinmelidir.
Kimin faydasına şeklinde zihinde beliren bir soruya asla itibar etmemelidir güzel ahlak üzere olan kişi.
Hakikatin yanlısı olan başka yere yaslanamaz.
Başka yakınlıklar kuramaz.
Amaç güderek soruna yaklaşamaz.
Gerçeğin biricik oluşuna zarar vermenin incitici yükünü yüklenemez.
Ey hakikat yolunun hakikatli yolcusu!
Demem o ki, problem karşısında doğru çözüme ulaşabilmen için metin olmalısın.
Kavi durmalısın. Sabitelerin olmalı. Vazgeçilmezlerin bulunmalı.
Hakikati üzüp incittiğinde tüm evreni üzdüğünün farkına varmalısın.
Senden insan olarak istenen budur.
Peki, bu nasıl gerçekleşebilir?
Problem çözerken konuyu kâinatın fihristesi olan yüce kitabımız Kur’an-ı Kerime götürmelisin.
O tartıya çıkmalı, o teraziye vurmalısın.
Dünyevi kaygılardan azade olmanın başka türlü mümkün olmayacağını en güzel örneğimiz olan Sevgili peygamberimizden talim etmelisin.
Kur’an’dan çözümünü bulmayan her problem topal ördek mesabesindedir.
Evrenin övüncü olan vahyin taşıyıcısı ve uygulayıcısı olan Hz. Peygambere uğramayan her yaklaşım kadük kalır.
Kadim bilgeliklerin tecrübelerinden yararlanmamak aynı şekilde ahlâk-ı haseneyi prensip edinmiş kişilerin kaçındığı bir husustur.
Bir kişinin güzel ahlakın temsilcisi olup olmadığının en güzel ölçülerinden birisi bu yollara başvurup başvurmadığı ile ölçülür.
Ahlakın vaz’edicisi, kurucusu olan İlahî Vahiyden uzak düşmüş tüm çözüm bulma arayışları batıldır ve güzel ahlak açısından düşkünlüktür.
O vakit kendimizi ahlak açısından hangi seviyede olduğumuzu buraya bakarak rahatlıkla tespit edilebiliriz.
Problemi ne ile ve kiminle çözüyorsun sorusunu yabana atmamalısın, erdemlilik senin için önemliyse.
27.02.2025