UĞUR CANBOLAT
AHLÂK-I HASENE erleri, fayda barındırmayan yorumların peşine düşmeyen kişilerin arasından çıkarlar.
Onlar hayat sermayesinin kıymetini bilmeyi yaşama prensibi haline getirdiklerinden kendilerini oyalayacak, yokuşa sürecek, yanlış mecralara sürükleyecek çürük yorumların peşine düşmezler.
Güzel ahlak yolcuları esaslı olmayı tercih ederler. Bu ise sağlam bir asla sahip olmak ve buna sahip çıkmakla mümkündür. Onlar pınarın gözesine taliptirler. Şişelenmiş, farkla markalar altında pazarlanmış, muhteviyatı şüpheli ve asıldan uzak ürünlere itibar etmezler.
Heveslerinin peşine düşmezler. Havas olmanın heveslerin değil gerçeğin ardından gitmekle mümkün olacağına ikna olmuşlardır.
Bu sebeple hevalarına değil, değişmez hakikatlerin insanı olmayı hedeflerler.
Tövbeleri sahihtir. Hata yaptıklarında dururlar. Yaptıklarını bırakırlar. Geri dönerler hatalarından.
Kötülükleri durdurmak, yapılan nahoş işleri bırakıp tekrar etmemek olan tövbe ile yetinmezler.
Güzel ahlak yolcuları bu terki kâfi görmezler aynı zamanda ‘Evvab’ olmaya çalışırlar. Yani tövbeden sonra fayda sağlamayan yorumlara dalıp hayatlarını israf, imanlarını zedelemek yerine daha evvel yaptıkları kötülüklerin izini silmenin yollarını bulmaya çalışırlar. Boş işlerle kendilerini heder etmek yerine pişmanlık gösterip nadim oldukları günahlar dolayısıyla sebep oldukları can acıtıcı izleri telafi etmeye yönelirler. Zamanlarını hayallerle değil kırdıklarını tamir etmekle, gücendirdiklerinin gönüllerini yapıp rızalarını almaya gayret gösterirler.
Yüksek erdem yolcuları için bu başa dönmek demektir. Yani kusurları işledikleri zamanın öncesine dönmek ve sonraki vakitlerini de temize çektikleri şimdiki hallerini devam ettirmek için çabalarlar.
Bunu başarmaları elbette kendilerine manevi fayda sağlamayan iş ve işlemlerden kendilerini ne kadar uzak tutabilmelerine bağlıdır.
Bu sebeple neyin peşine düşecekleri hususunda nettirler. Çünkü akıbetlerini önemserler.
Sözleriyle, vuku bulan eylemlerinin birliği onlar için turnusol kâğıdı gibidir.
Birini diğerinden ayrı düşürmek samimi olmamanın, gerçek ihlasa ulaşamamanın kanıtı olur ki, bu onlar için cidden yaralayıcıdır.
İstedikleri hedefe ulaşabilmek için bilmenin ve olmanın eş zamanlı işlemesini önemserler.
Bilmenin kuru malumat yığınları ve faydasız yorumların anaforunda boğulmamak olduğunun idrakindedirler. Bilmek ezber değildir onlar için.
Güzel ahlak yolcularının kalpleri bilmeyi bir şeyin hakikatine göre bilmek olduğuna inandıklarından ilme yönelerken konforu hedeflemezler. Hakikatin canlarını yakmasına izin verirler.
Onlar yüce kitabımız Kur’an-ı Kerim’e yönelirken tüm ciddiyetleriyle bunu yaparlar.
Öncesinde oluşturdukları kanaatlerinin kendilerini belirlemesine müsaade etmezler.
Vahyin önüne diz çöktüklerinde ‘Zeyğ’ yapmazlar. Yani kalplerini sağlam tutarak akıllarındakini Kur’an’a söyleterek fayda sağlamayan yorumların içine düşmezler.
Bunun hidayetten yoksunluk olduğunun şuurunda olduklarından kafalarındakini vahye söyletmek ve buradan türlü anlayışlar üretmeye cüret etmek yerine Kur’an’ın söylediklerini akıllarına belletirler. Bunu başardıklarında çelişkilerden kurtulduklarından asılsız yorumlarla dinin emirlerini tersyüz etmezler. Gözleri kaymaz, gönülleri bulanmaz. Yanlışa meyletmezler. Doğrudan sapıp yan patikalara yönelmezler. Bu doğruculuk onları faydasız yorumlara saplanıp kendilerini aklamalarına izin vermez.
Ey hakikat yolunun kendini yanlışlardan korumaya çalışan yolcusu!
Faydasız yorumlara itibar edip mânâ yaşamını heder etme.
Kafanı vahye uygun olmayan bilgi, fikir, düşünce ve duygularla doldurup sonra bunları vahye söyletmeye çalışarak azim bir yanlışa düşme.
Baktığını olduğu gibi gör. Kafandakini görmek için kendini zorlayıp vicdanın itirazlarını örtmek maksadıyla gereksiz yorumlara yeltenme.
Doğrunun yolu nettir. Kesindir. Berraktır. Vahyin söylediğini değil kafandakini duyup bunu gerçeğin yerine koymaya çalışırsan fıtratınla ters düşersin. Bunu örtmek için ise faydasız yorumların peşine düşersin. Ki, bu felaketindir. 06.02.2025