UĞUR CANBOLAT
AHLÂK-I HASENE erleri, mesafe bilinci bilgisine sahip kişiler arasından çıkarlar. Bu husus şuur hâline getirilmediğinde ilk düğmenin yanlış iliklenmesi neticesinde meydana gelen zincirleme olumsuz reaksiyonlar hayatın her aşamasında söz konusu olur. Bu ise kalbi yorar. Aklı işlevsiz hâle getirir. Bu sebeple güzel ahlak yolcuları bu konuyu daima gündemlerinde en sıcak biçimde soğutmadan tutarlar.
Mesafe bilinci bir tutum pratiğidir. İnanmış kişide oluşmuş bir şuur durumudur.
Ölçüler yüce kitabımız Kur’an-ı Kerim’den öğrenilerek Fahr-i Kâinat Efendimizin mübarek uygulamaları ile pekiştirilmediğinde gönül trafiği karışır. Ruhun hava durumu bulutlanır. Sis çöker. Peşi sıra her şey birbirine girerek kaosa dönüşür.
Yüksek erdem yolcuları için mesafe bilinci Ahlâk-ı Muhammedînin ana umdelerinden birisidir. Her şeyi yerli yerine koymak şeklinde de ifade edebileceğimiz bu husus diğer adıyla âdil olmak demektir.
Mesafe şuurunu içselleştirmiş kişiler Rabbine alabildiğine yakın olmak cehdiyle ruhları şevkle coşarken kendisini O’nun yolundan alıkoyabilecek her türlü kavram ve nesneye karşı da alabildiğine mesafe koyarlar. Zira bilirler ki, şirke lazım gelen mesafe konulamadığında vahyin bizden beklediği ve sorumlu tuttuğu tevhide ulaşılamaz. Tam bir muvahhit olarak yaşanamaz. O sebeple şirkin çirkin yüzü tüm görüntüleri ile tanınmalı ve imana girişte yapıldığı gibi kendisine “La” kılıcı çekilerek mesafe ayarı ciddiyetle yapılmalıdır. Bu yetmez. Muhakkak bilinç seviyesine çıkartılmalıdır. O sebeple ruhun tüm hassaları uyandırılmalıdır. Akıl vahyin ilkelerine göre çalıştırılarak vazifesini ifa ettirmeli ve kalbin hissiyatı bu dalga boyuna göre ayarlanmalıdır. Nebilerin bile uyarıldığı bu hususta gösterilecek en küçük bir zafiyet gafleti telafisi zor durumlara atar. İşte bu nedenle kalbine iman yazılan bahtiyarlar bunu sürdürülebilir bir düzleme çekmeyi akıbetin hayırlı olması bakımından ehemmiyetli görürler.
Güzel ahlak yolcuları mesafe bilincine eriştiklerinden daima tenzih ve teşbih dengesini hayatlarında esas alırlar. İnandıkları Allah’ı ne tamamen hayatın dışına çıkarırlar ne de inancın kabul etmeyeceği laubali bir hoyratlığa müsaade ederler.
Mesafe bilincine erişmiş kişiler ana kitap ile yardımcı sayılabilecek beşer fikriyatının ürünü olan kitapları aynı sevide tutmayarak burada da duyarlılık gösterirler. Kutsayarak eşitleme gibi cüretkâr tutumlara girmezler. Elbette istifade ederler ancak mesafe bilincini diri tutarak yaparlar bunu. Aynı şekilde gerçeklerle hayalleri karıştırmazlar. Hikayeleri hakikatin tahtına oturtmazlar. Nerede ret vereceklerini neleri ise ne kadar kabul edebileceklerini asıl veri olarak kabul ettikleri Kur’an’a göre yaparlar. Çünkü mesafe ayarının ancak vahiy ile olabileceğine müdriktirler.
Güzel ahlak yolcuları mesafe bilincinin aşılıp ihlal edilmesinin kötü sonucunun bağımlılık olduğunu çok iyi bilirler. Her tür bağımlılığın bu mesafe şuurunun kaybedilmesiyle ortaya çıktığını görürler. Kur’an gibi hiçbir kitabı görmedikleri gibi başka hiç kimseyi de mesafe bilincinin bir çıktısı olarak Şanlı Resulümüzün postuna oturtmazlar. Elbette herkese ve her şeye lazım geldiği kadar değer verir hürmet gösterirler ancak konumları birbiriyle asla karışmazlar. Bunu mesafe şuurunun kaybı olarak gördüklerinden önemsizleştirip imanlarına kıymazlar.
Helal olana süper yakınlık haram olana ise süper uzaklık mesafe bilinciyle elde edilir. Yalanlardan yılandan kaçar gibi kaçarken doğrulara ışık hızıyla koşmaları bunun misalidir. İyilikle kötülüğe karşı mesafe ayarları da yine vahye dayalıdır.
Ey hakikat yolunun mesafe bilincine erişmiş kalbi uyanık yolcusu!
Sen de eğer güzel ahlak yolcuları gibi iman yolunda menziline arızasız ulaşmayı arzu ediyorsan mesafe bilinci meselesini asla gündeminden çıkarma. Rabbine karşı ciddiyetini bozma. Efendimize olan aşkına halel getirme. Mesafe ayarlamasında pratiklik kazan. Kime yakın kime uzak olacağını karıştırma. Dünya ile arana elbette mesafe koymalısın ancak ahiretin tarlası olduğu bilgisinden uzaklaşmadan yapmalısın bunu. Görevin terk etmek değil mesafeni korumaktır. Direncini taze tutmak senin yüz akın olacak bir cehdindir. Ailenle, sevdiklerinle ve toplumla olan mesafe ayarını yine aynı ölçüler çerçevesinde yapmalısın. Psikolojik sağlamlığın ile yapacağın bu eylem seni konfor alanlarının çeldirici tuzaklarından kurtaracaktır. Nerede gelişip derinleşeceğin ve nerden ırayıp uzaklaşacağın yine bu mesafe bilincine bağlıdır. Unutma, mesafe bilinci güzel ahlakın sana kazandıracağı en önemli donanımındır.
19.09.2025